A ministra de Transportes, Movilidad e Axenda Urbana, Raquel Sánchez detallou hoxe o novo esquema de bonificacións na autoestrada AP-9, o maior da historia, que onte anunciou o presidente do Goberno, Pedro Sánchez, na súa visita a Galicia.
“Mañá aprobamos un aforro para os galegos”, aseverou a ministra durante a súa intervención nun acto na Coruña, na que estivo acompañada polo secretario xeral de Infraestruturas, Sergio Vázquez Torrón, facendo referencia á aprobación mañá polo Consello de Ministros do Real Decreto de bonificacións da Autoestrada da Atlántico AP-9, que une Tui e Ferrol a través de 219,6 quilómetros.
O visto e prace do Goberno é o último trámite necesario para que o texto publíquese no Boletín Oficial do Estado (BOE) e os descontos entren en vigor, o que implica que o Ministerio de Transportes, Movilidad e Axenda Urbana ( Mitma) cumpre o seu compromiso cos galegos de aprobar as bonificacións en xullo. Estas serán de aplicación ao día seguinte da súa publicación no BOE, previsiblemente, esta mesma semana e coincidindo co que adoita ser a fin de semana de maior mobilidade do ano.
“Imos chegar a tempo con Galicia” asegurou a ministra de Transportes, Raquel Sánchez, que quixo agradecer a todo o Goberno o gran esforzo que realizou para “conseguir resultados dentro dos prazos que nos marcamos” debido a que “non foi nada fácil”. Á súa vez, agradeceu á Xunta de Galicia a súa “actitude de dialogo” á hora de elaborar o novo esquema de bonificacións.
Sánchez aproveitou a súa primeira visita a Galicia desde que asumiu a carteira de Transportes para renovar o compromiso do Ministerio con “todas as galegas e os galegos”, “darlle un impulso claro” e “anunciar novos avances”. Ademais das históricas bonificacións, a titular do departamento anunciou que “este ano se van a alcanzar varios fitos moi importantes para a mobilidade galega”, como a posta a posta en servizo do tramo de Alta Velocidade Pedralba – Taboadela – Ourense. Así mesmo, revelou que “estamos a estudar a saída ferroviaria sur de Vigo” e que o Ministerio se compromete a “realizar a conexión ferroviaria co Porto Exterior da Coruña”.
Neste punto, tal e como explicou a ministra, vai dar un impulso moi importante á rede ferroviaria galega grazas á súa inclusión no Corredor Atlántico e aos fondos europeos. Así mesmo, destacou que Galicia recibirá un investimento con cargo ao Mecanismo de Recuperación e Resiliencia que xestiona o Ministerio de Transportes duns 1.200 millóns, dos que só este ano recibirá 225 millóns.
A importancia da AP-9
A entrada en vigor do novo esquema de bonificacións da AP-9 é, xunto coa conclusión do AVE, un dos principais fitos deste ano para Galicia xa que a autoestrada é un eixo vertebrador da economía e a mobilidade dos galegos. E é que, ademais de unir cinco das sete cidades máis importantes, onde reside máis do 60% da súa poboación, e conectar cos Portos e Aeroportos, o seu uso responde, en gran medida, á lóxica de traxectos recorrentes metropolitanos, o que fai da estrada unha infraestrutura básica para a cohesión social en Galicia.
Así, dos 95,3 millóns de tránsitos que rexistrou a autoestrada en 2019, o 92% foron de vehículos lixeiros. O resto, 7,54 millóns (8%), corresponde aos vehículos pesados. De media, uns 61.485 usuarios únicos pagan por percorrer a estrada cada día laborable. Enténdese tránsito como o paso dun vehículo entro dous puntos de control da AP-9.
“O Decreto modifica os termos da concesión da AP-9 para bonificar as peaxes que os vehículos, tanto lixeiros como pesados, teñen que pagar polo uso da autoestrada como consecuencia dun historial de decisións que colocaba sobre os usuarios galegos unha hipoteca crecente ata o ano 2048”, aseverou a ministra. Non en balde, o texto recolle que os descontos se cubrirán con cargo aos Orzamentos Xerais do Estado e non con incrementos de tarifa ou do período de concesión.
Ademais, o novo esquema subsume o Real Decreto de 2013 polo que se descontaba o 100% da peaxe das voltas que se facían no día nalgúns tramos da provincia de Pontevedra, polo que deixarán de compensarse con alzas de tarifas.
“O Estado destinará cada ano uns 55 millóns de euros para bonificar a autoestrada AP-9 e uns 2.300 millóns de euros ata finalizar o prazo da concesión, aos que hai que sumar o importe das bonificacións xa vixentes”, lembrou a ministra Sánchez antes de sinalar que “máis dunha terceira parte de todas as peaxes da autoestrada galega págaos o Estado, a través do Ministerio, fundamentalmente grazas a este Decreto”.
“Son bonificacións moi cuantiosas que terán impacto directo en termos de aforro sobre a mobilidade cotiá en Galicia. Sobre os usuarios e sobre as súas necesidades básicas de desprazamento. Anualmente, 15 millóns de tránsitos verán eliminada ou reducida a súa factura”, afirmou.
Novas bonificacións
O Real Decreto introduce novas bonificacións e descontos e mellora e amplía a todos os días da semana e a toda a autoestrada as medidas que xa están vixentes nalgúns tramos. Mantense a gratuidade das circunvalacións de Santiago, Vigo, Pontevedra e o tramo Fene-Ferrol e as bonificacións na Coruña-Barcala e o O Morrazo-Vigo.
Vehículos lixeiros
1- Gratis todos os traxectos de volta co dispositivo de telepeaxe, que xa usan a maioría dos usuarios, que se realicen nun prazo máximo de 24 horas. A bonificación do 100% do percorrido de regreso ao momento de orixe aplicarase todos os días da semana, festivos incluídos. O percorrido de volta debe ser igual ao de ida.
Dous das grandes diferenzas cos descontos comerciais e as bonificacións previas é que se amplía do día natural ás 24 horas o prazo para realizar a viaxe de volta e que se suman os domingos e festivos (antes era de luns a sábados).
Por exemplo, un usuario que vive A Coruña e vai a Santiago un sábado e volve no día gasta 12,25 euros en peaxes. Coas medidas pasaría a pagar 7 euros, aforrándose 5,25 euros diarios. Se fose o domingo, que non ten o desconto comercial do 25% de Audasa, o aforro sería de sete euros. Se vai todos os domingos, leste subiría a 28 euros mensuais.
2- Bonificación adicional do 50 por cento do percorrido de ida para aqueles usuarios que realicen nun prazo máximo de 24 horas dous percorridos iguais (co mesmo orixe e destino) e de sentido contrario dentro do tramo Puxeiros (Vigo)-Tui e viceversa, en días laborables e festivos.
Así, un usuario que vive en Tui e vai e volve de Vigo en 24 horas (pasadas as 00.00 horas, por exemplo) pagará polo traxecto de ida e volta 1,4 euros, aforrándose 4,2 euros. A peaxe entre Vigo e Tui son 2,8 euros.
3- Gratuidade no acceso desde Redondela. Bonificación do cento por cento nos percorridos internos no tramo Redondela-Vigo (orixe/destino Rande-Vigo), que realicen o mesmo traxecto de ida e volta no prazo de 24 horas.
Por exemplo, un cidadán que teña que vaia e volva todos os días da semana polo tramo Rande e Vigo, pasará de pagar 34 euros ao mes a cero euros. A peaxe custa un euro.
4- Recorrencia. Rebaixa do 20% do importe pago en todos os percorridos realizados nun mes, a contar desde o percorrido inicial, para aqueles vehículos que realicen máis de 20 viaxes no devandito período. Contabilizarase como un desprazamento o conxunto de percorridos realizados nun mesmo día e nun mesmo sentido de circulación, calquera que sexan as entradas e saídas parciais rexistradas dentro do mesmo.
Por exemplo, un usuario que vive en Fene e estuda na Coruña (40 desprazamentos ao mes) pagará 4,9 euros ao día en peaxes grazas ás bonificacións, no canto de abonar os 8,75 euros previos, aforrando 3,67 euros ao día. Só coa volta gratis, ao mes pagaría uns 98 euros, pero, grazas ao desconto extra por recorrencia, a factura mensual redúcese aos 78,4 euros, o que implica un aforro mensual de 93 euros.
As bonificacións e descontos aplicaranse aos vehículos lixeiros que utilicen a telepeaxe como medio de pago. Audasa só cargará a peaxe da viaxe de ida, polo que os usuarios rexistrarán o aforro cada 24 horas.
En canto ao desconto do 20% adicional por recorrencia, á hora de contabilizar un desprazamento hai que ter en conta que:
• Non se inclúen os desprazamentos efectuados polos tramos libres de peaxe ou con bonificacións (peaxe en sombra).
• Como máximo contaranse dous desprazamentos ao día, un por cada sentido da circulación.
Ao final do mes Audasa realizará un abono polo importe correspondente ao 20% de todos os desprazamentos realizados nese mes con telepeaxe.
Vehículos pesados
1- Desconto do 20% do importe da peaxe en todos os percorridos.
2- Gratuidade no acceso desde Redondela: bonificación do 100% dos percorridos internos no tramo Redondela-Vigo (orixe/destino Rande-Vigo), incluído o acceso ao porto de Vigo.
Por exemplo, un camión que cobre o roteiro entre A Coruña e Vigo catro veces á semana aforrarase 234,5 euros en peaxes ao mes co desconto do 20% en cada percorrido. A peaxe dos 32 desprazamentos (ida e volta) mensuais costa 1.172,8 euros e coa rebaixa queda en 938,2 euros.
As bonificacións para os vehículos pesados aplicaranse sen ningún tipo de condicións xa que están dispoñibles todos o día da semana (laborais e festivos) e para calquera sistema de pago de peaxe. O desconto realizarase de forma automática no momento do pago na barreira (cabina de peaxe) e redondéase aos 0 ou 5 céntimos.
“Conseguir estes beneficios implica un esforzo orzamentario moi especial, que ten en conta a función que ten esta autoestrada na mobilidade do día a día e, tamén, ás complicadas vicisitudes que pasou esta autoestrada das que os usuarios actuais e futuros eran os principais prexudicados”, explicou a ministra Raquel Sánchez.
Un aforro para Galicia
Co esquema de bonificacións aprobado, os vehículos lixeiros poderán realizar traxectos gratuítos e con algún tipo de desconto extra no 219,6 km que conforman a AP-9 todos os días da semana.
Así, coa entrada en vigor do Real Decreto, o 19,4% dos tránsitos que realicen os vehículos lixeiros nos tramos de pago directo pasarán a ser gratuítos de forma inmediata fronte ao 8% previo. En concreto, con datos de 2019, serán gratuítos 8,4 millóns de tránsitos que se realizan ao ano en vías de pago, fronte aos 3,5 millóns. Espérase alcanzar os 10 millóns tránsitos gratuítos en 2028.
A AP-9 rexistrou en 2019 unha media de 240.471 tránsitos diarios, dos que o 49% pagaron peaxes. Destes últimos, o 48% realizáronse en ida e volta en 24 horas abonando o percorrido con tarxeta de crédito ou telepeaxe, o que implica que, nada máis aprobarse, as medidas impulsadas polo Goberno beneficiarán a miles de galegos que usan asiduamente a infraestrutura.
Os vehículos pesados realizan uns 7,5 millóns de tránsitos pola AP-9 ao ano, dos que o 54% (4,2 millóns) rexistrarán unha rebaixa do 20% da peaxe por primeira vez na historia recente da infraestrutura. O resto son ou serán gratuítos.
Conta de compensación
Os máis de 55 millóns de euros anuais utilizaranse para cubrir os descontos recolleitos no Real Decreto, pero se algún ano non se chegase a gastar todo o orzamento en compensar a Audasa, o importe restante destinarase a reducir a conta de compensación prevista no Real Decreto 1733/2011 que, segundo as últimas estimacións, podería alcanzar os 405 millóns de euros ao termo da concesión.
O Real Decreto de 2011 recolle a ampliación de capacidade dos tramos de circunvalación de Santiago e ligazón de Cangas-enlace de Teis, incluído a ponte de Rande. Para compensar o investimento realizado e os gastos de conservación, estableceuse unha conta de compensación que capitaliza os saldos (a débeda) ao oito por cento anual e que cada ano dotábase cun incremento adicional do un por cento da tarifa ordinaria. Devanditos aumentos, previstos ata 2037, son acumulativos. Así, o novo Real Decreto abre a porta para utilizar os excedentes orzamentarios para reducir o saldo de compensación anticipadamente.
Por outra banda, o Real Decreto 104/2013 fixa a bonificación do 75% da viaxe de volta no día nos percorridos Pontevedra-Vilaboa, Pontevedra-Morrazo, Pontevedra-Vigo, Rande-Vigo e viceversa ( Ausada asume o 25% ata chegar ao 100%). O pago das devanditas bonificacións incluíuse na conta de compensación creada tras o Real Decreto de 2011, polo que tamén capitalizan a un oito por cento anual. Segundo os cálculos de Mitma, con esta partida, a conta de compensación pode chegar a superar os 1.100 millóns de euros.
Para evitar subidas extraordinarias de tarifas, asociadas ás bonificacións de peaxe vixentes entre Pontevedra e Vigo, como as que xa se deron en 2018, 2019 e 2020, e reducir o importe dos intereses anuais, que a partir de 2023 superarán sempre ás achegas, o Goberno decidiu sacar a compensación destas bonificacións da conta de compensación e pagalas con cargo aos Orzamentos Xerais do Estado.
