12 C
Pontevedra
Venres, 29 de Marzo de 2024
Máis
    HomeO CondadoMondarizDocumentada a memoria da cestería tradicional de Mondariz

    Documentada a memoria da cestería tradicional de Mondariz

    Durante xeracións e xeracións, Mondariz atesourou unha tradición cesteira propia moi apreciada en Galicia e mesmo en Portugal que se caracterizaba polo uso de láminas de madeira, en vez de vimes, e polo refinamento da confección artesanal. Até as últimas décadas do século XX, eran poucas as casas do concello de Mondariz que non tiñan cesteiros na familia.

    Nunha economía de subsistencia, a artesanía era a actividade que permitía obter ingresos. O oficio transmitíase de pais a fillos, tanto no taller como no monte, pois o coñecemento das árbores que servían de materia prima para os cestos, como os castiñeiros e os carballos, era tan importante como a técnica na utilización das ferramentas.

    Os cesteiros de Mondariz, ademais de vender os seus produtos nas feiras da contorna, como Ponteareas ou O Porriño, traballaban como artesáns itinerantes durante boa parte do ano. Ás localidades da costa atlántica ían para elaborar e suministrar patelas, un tipo de cesto cadrado con bordo baixo que era empregado principalmente para gardar o peixe. Ao interior da provincia de Ourense desprazábanse para fabricar cestos destinados á vendima e outros labores agrícolas.

    O gremio de cesteiros da localidade mesmo chegou a desenvolver un verbo propio ara comunicarse entre si. Este, sen embargo, foise perdendo nas últimas décadas do século XX coa progresiva diminución de artesáns.

    A chegada dos produtos de plástico, moito máis baratos que os cestos tradicionais de láminas de madeira, deu a estocada final ao oficio, que deixou de ser rendible e mesmo interesante para as novas xeracións. Hoxe en día, tan só existe un cesteiro en activo que conserva a tradición artesanal de Mondariz. Trátase de Enrique Táboas (1955), fillo e neto de cesteiros de Mondariz, pero asentado en Sanxenxo.

    Un documental que aporta visión de futuro sobre o oficio

    O documental, que foi rodado no mes de maio en diversas localizacións de Galicia, está rematado e será presentado oficialmente o 30 de xullo de 2021, ás 22:00 horas, nos xardíns do Concello de Mondariz, xunto á Casa Consistorial.

    A súa estrea forma parte da programación cultural da 32ª edición da Feira dos Oficios Artesáns de Mondariz (31 de xullo e 1 de agosto de 2021). A mediados de xullo, o tráiler xa foi visto na sede principal da Deputación de Pontevedra, durante a presentación da mencionada Feira dos Oficios Artesáns, onde a cestaría tradicional ten un gran protagonismo.

    Nas seguintes semanas, no contexto do programa O Teu Xacobeo, o documental será presentado en diversas localidades galegas atravesadas por rutas xacobeas, como O Porriño e Redondela (Pontevedra), Allariz e Verín (Ourense), Rianxo (A Coruña) e Arzúa (Lugo). Esta itinerancia conecta coa propia tradición do cesteiros de Mondariz, que se desprazaban a outras localidades con maior demanda de cestos coas súas ferramentas ao lombo para traballar como artesáns residentes. Así mesmo, a presentación itinerante permite unir culturas cesteiras que se desenvolveron en diferentes lugares da xeografía galega a través do intercambio de saberes e memorias.

    O tráiles oficial está disponible na seguinte ligazón: https://www.youtube.com/watch?v=t4_gv0tX1n8

    LIBROS

    A pegada de «Ronsel»

    A editorial Galaxia vén de recuperar a súa vella colección «Ronsel», concibida nos anos 80 para darlle cabida «a novas voces e a novas temáticas das nosas letras», en palabras da propia editorial. Daquela, foi o espazo no que se deron a coñecer algúns autores que, andado o tempo, acadarían sona no noso sistema literario, como foi o caso de Darío Xohán Cabana ou Miguel Anxo Murado. Nesta nova andaina e, polo de agora, estréase con dúas publicacións, pero anuncian novas sorpresas ao longo de todo este ano.

    Dores Tembrás, «Enxertos»

    A nostalxia é unha materia prima habitual á hora de escribir poesía, mais non fai falla chegar a tanto. Se, a cotío, esa nostalxia leva implícita certa dose de tristura morriñenta para lembrar tempos pretéritos, non sempre ten que ser así, como demostra Dores Tembrás no seu último poemario, «Enxertos». Dores mergúllase na súa propia memoria, na súa infancia na aldea e na mocidade urbanita, para poñer en práctica unha modalidade de nostalxia leda e luminosa, alonxada de tristuras e saudades

    Queridos Reis Magos…

    Nas cartas aos Reis Magos de Oriente nunca debe faltar unha boa dose de literatura, sexa cal sexa a idade do receptor. Neste andel, como facemos sempre, queremos aportar algunhas recomendacións dirixidas aos máis pequenos da casa.