Unha exposición sobre Antonio Palacios dá a coñecer en Madrid a importancia arquitectónica do Balneario de Mondariz, primeiras obras do arquitecto, de setembro do 2023 a xaneiro do 2024. Un proxecto que xa está a dar os seus primeiros pasos e que coincide co 150 aniversario do Balneario de Mondariz e os 150 anos do nacemento do arquitecto galego o próximo ano, o Colexio de Arquitectos de Madrid e a Fundación Arquitectura COAM organizan actos en 2023 e 2024 diferentes actos ao redor da obra do porriñés.
Un proxecto que xorde da unión do Concello de Madrid, o Colexio Oficial de Arquitectos de Madrid e a Fundación Arquitectura COAM que acordaron organizar conxuntamente o “Ano Palacios”, que se iniciará en outubro de 2023 e finalizará un ano despois, tamén no outono, con senllas exposicións.
Ao longo do ano está prevista a organización de actividades de distinta índole que terminen ofrecendo á cidade unha visión profunda e actualizada do que Antonio Palacios significou como unha ponte aberta entre o eclecticismo do século XIX e a modernidade do XX, entre a arquitectura e a cidade do pasado e as do futuro.
A colaboración de Antonio Palacios na construción da vila termal de Mondariz, primeiro como colaborador do Gran Hotel, obra de Genaro de la Fuente, a súa primeira obra individual no monumento ao auga de la Fuente de Gándara, solicitado polos Peinador ao porriñés, o Gran Hotel Sanatorio, Mondariz, 1909-1915 ou o Edificio de Correos, Mondariz, 1910, actual edificio Baranda, son algunhas das obras que terán un espazo privilexiado na exposición por ser as primeiras obras de Antonio Palacios unha vez concluídos os seus estudos.
O uso por primeira vez do granito gris puído que Palacios utilizou na Fonte de Gándara e que repetiría no Círculo de Belas Artes de Madrid e posteriores proxectos será outra de características destacadas nesta parte da mostra. Pero sen dúbida, a aposta dos Irmáns Peinador por Antonio Palacios nun proxecto de mecenado na construción da vila termal que lles levou a pedirlle ao arquitecto o deseño e construción da casa familiar na Castelá con Martínez Campos.
A investigación e o consecuente comisariado dos diversos eventos están dirixidos por José Luis Varela Alén e Ricardo Sánchez Lampreave, comisarios aos que apoia un amplo comité de expertos. A primeira exposición, deste ciclo de celebracións, celebrarse no Colexio de Arquitectos, ás obras e proxectos de Antonio Palacios fóra de Madrid, maioritaria e fundamentalmente en Galicia, deixando a exposición de peche da efemerides, a celebrar nalgún edificio do propio arquitecto, enfocada nas súas obras e proxectos en Madrid.
Grazas ao seu traballo e ao de anteriores investigadores da súa obra, o Colexio de Arquitectos conseguiu un importante fondo documental relativo ás obras. A exposición do Colexio de Arquitectos, setembro a xaneiro 2024 despregarase na sede colexial da rúa Hortaleza na que se contará con 55 metros lineais de paneis e 15 metros de mesas para documentación variada como fotografías, postais, cartas, xornais e publicacións.
A documentación estará dividida en catro secciones. Na primeira, Ciudad histórica vs. metrópole, a preocupación e interese de Palacios polas cidades deu lugar a propostas de moi diverso alcance, e tamén orientación. De expreso anhelo metropolitano, presenta unha arquitectura debedora en boa medida da imaxe das principais cidades estadounidenses. A sostida confianza na historia da arquitectura que mostra a segunda sección, Tipo e (deas)composición, a aprendida dos seus profesores, a compartida pola súa xeración, levou a Palacios a utilizar unha e outra vez tipos arquitectónicos ben recoñecibles.
Na terceira parte poderase ver a “Racionalidade e inspiración”, como reiteradamente, nos seus proxectos, memorias e escritos, ademais de innovadores propostas funcionais, mostrou Palacios unha indisimulada racionalidade herdeira das “conversacións” de Viollet-lle-Duc, a propia do seu tempo por máis que inherente ao feito construtivo, sen que, con todo, quixese renunciar co paso dos anos á inspiración artística e creativa propia de quen foi ensinados para ser pouco menos que platónicos demiurgos.
Cunhas orixes xeográficas e familiares tan marcados polo granito, e nunha época de irrefreables melloras nas prestacións dos materiais, as obras de Palacios participan do seu coñecemento dos avances tecnolóxicos e da súa inquebrantable fidelidade á pedra galega, á que quixo conducir a límites de máxima expresividade. Na última sección, Do material á materia, poderase discernir se foron materiais os construtores das súas obras ou foi a materia a que ditou como debían ser, que teñen as súas obras de modernas ou de atávicas.
