Logo dunha longa década de escrita íntima e de reflexión, Branca Novoneyra decide facer público un novo poemario de clara vocación estética e simbólica como é «As cunchas baleiras», que ela mesma concibe como unha «antoloxía» dos versos que saíron da súa pluma ao longo de todo este tempo. Branca leva no sangue a súa paixón pola poesía, ou quen sabe se os misterios da xenética e o feito de criarse nun entorno como o Courel terán algo que ver, o caso é que, unha vez máis, íspese emocionalmente para nós nunha colección de textos, maiormente breves, que non nos deixará indiferentes.
«As cunchas baleiras» é un poemario que, máis que «minimalista, eu definiría como «esencialista», pois o que fai a autora é amosar a esencia das cousas que a rodean. Para iso sérvese do mencionado minimalismo ao eliminar toda referencia ornamental que poida desviar a atención do lector, para centrarse na consecuencia ou, por mellor dicilo, na cerna da idea expresada. Velaí o verdadeiro valor da palabra como elemento comunicativo entre o «eu» interior e o «eu» externo, como ponte de tránsito entre ambas caras da moeda, como balconada dende a que asomarse ao mundo, como xogo entre significante e significado co que afondar no pensamento íntimo. Mais, a pesar do dito, custa traballo atopar nestes versos un «eu poético» individual e diríase que o conxunto de textos semella máis preocupado por recoller o sentimento da colectividade, a través dun tratamento que vai dende o reflexivo ao meramente contemplativo.
A condensación das ideas e o emprego de simbolismos non sempre xogan a favor da claridade expositiva, pero a autora consegue que isto non supoña un atranco para o disfrute da lectura, pois induce ao lector á reflexión, da que andamos tan carentes dun tempo a esta parte. Deste xeito, resulta doado deixarse levar pola cadencia rítmica dos versos cara á propia introspección dentro da globalidade da que formamos parte. Cada poema agocha unha fondura de pensamento que o achega a conceptos filosóficos, ás veces expresados como meros aforismos, ás veces cunha linguaxe puramente lírica, ás veces como pegadas firmes do pensamento. Pero sempre provocadores. Non se podería cualificar o poemario de pesimista, a pesar de que o mundo que nos rodea parece empurrarnos día a día nesa dirección, pero si hai certo transfondo de tristura existencial sobrevoando os versos, sobre todo nos fragmentos relativos á enfermidade e á debilidade do corpo para enfrontarse a ela.
Branca xoga con elementos, como dicimos simbólicos, en canto ao fondo. No que respecta á forma semella buscar os límites da poesía como xénero, coma se andivese na procura de novos camiños que percorrer entre a lírica tradicional e a poesía visual, mesmo entroncada co teatro e a danza. O resultado desta década de traballo e de condensación, é unha pequena alfaia pensada para aguilloar o noso pensamento e espelir o noso sentimento. O que non é pouco nos tempos que corren.
Branca Novoneyra
«As cunchas baleiras»
Chan da Pólvora
72 páxinas