A Agrupación Europea de Cooperación Territorial ( AECT) do Río Miño reforzou, en reunión realizada esta semana, a través de videoconferencia coa participación de 18 municipios portugueses e galegos, o total desacordo coa medida decretada polos Gobernos de Portugal e de España para un novo peche de tres pontes sobre o río Miño, que entrou en vigor ás 00h00 de 31 de xaneiro, como medida de contención á pandemia Covid-19.
Á semellanza do que aconteceu no peche das fronteiras do pasado mes de marzo, esta medida revela unha total falta de coñecemento da realidade deste territorio fronteirizo. Durante ese período, a Ponte Internacional de Tui-Valença (entón o único punto autorizado de paso) concentrou cerca de 44% do total da mobilidade entre España e Portugal, polo que, tras percibir o impacto na vida dos miles de traballadores e traballadoras transfronteirizas, os respetivos Gobernos recoñeceron esta situación e reabriron as pontes de Cerveira-Tomiño, Monção- Salvaterra e Peso-Arbo ( Melgaço).
Só algúns meses despois, e nun segundo momento de peche de fronteiras, é completamente incomprensíbel non ter esta realidade en conta, enveredando por unha medida que potencia ‘o efecto funil’ nun único punto de apoio (Valença-Tui a 24h) e, consecuentemente, concellos que poden propiciar un maior foco de contaxio, como así se comprobou o primeiro día útil de traballo: quilómetros de filas de tránsito para atravesar a fronteira, desperdícios de tempo innecesarios e, unha vez máis, a introdución dun inexplicábel obstáculo a unha poboación de fronteira que xa non sente a fronteira, mais antes se senten cidadáns dunha Europa sen fronteiras.
Hai aínda que subliñar que os horarios de abertura parcial estipulados para a Ponte Internacional Monção- Salvaterra do Miño tampouco serven os traballadores e traballadoras transfronteirizas que desempeñan funcións por quendas diferenciadas, obrigando a varios centenares a ter que recorrer ao único punto de apoio aberto 24h ou optar polo desespero de agardar polo período autorizado.
Neste sentido, unha vez máis os Municipios portugueses e Concellos galegos do AECT Río Miño apelan aos Gobernos de Portugal e de España que teñan en liña de conta esta realidade e que procedan á reabertura de, polo menos, das pontes internacionais de Cerveira-Tomiño, Monção- Salvaterra, Peso-Arbo (Melgaço), e do posto fronteirizo da Madalena entre Lindoso e Lóbios (Ponte da Barca – Orense), cun horario verdadeiramente adecuado ás necesidades dos traballadores e traballadoras transfronteirizas.
Os Municipios portugueses e Concellos galegos do AECT Río Miño facilítanse aínda para colaborar no que for necesario para que a reapertura aconteza o máis rápido posíbel, evitando sobrecarregar aos traballadores e traballadoras transfronteirizas con máis custos, colocándoos en situacións de desgaste físico e psicolóxico debido a filas interminábeis, con impacto o día a día persoal e profesional, non tendo o mesmo rendemento produtivo. Nunha situación de crise socioeconómica non é xusto trasladar máis custos para os traballadores e para as traballadoras transfronteirizas (combustíbel, tempo), que deberían ser soportados polos Estados, coa colocación dos medios necesarios para o control de mobilidade nos diversos puntos de paso fronteiriza ao longo da fronteira do Alto Miño. Unha vez máis destácase que, de acordo coa publicación do Observatorio Transfronteirizo España-Portugal de 2019, dos 60 puntos existentes entre ambos os países, os de Valença-Tui, Cerveira-Tomiño e Monção- Salvaterra están entre os cinco con maior fluxo de tráfico transfronteirizo e representan máis do 50% total entre Portugal-España (mesmo non existindo datos sobre a Ponte Internacional Peso-Arbo, en Melgaço).
Finalmente, AECT Río Miño volve a reivindicar aos Gobernos de Portugal e España, e tamén á Xunta de Galicia, a creación dunha tarxeta do cidadán transfronteirizo que se poderá tornar indispensábel para vivencia social e para a economía destas rexións de fronteira, ben como a implementación dunha ITI – Intervención Territorial Integrada de carácter transfronteirizo, con vista a concertar os fondos europeos do próximo cadro comunitario, de modo a que as rexións fronteirizas sexan compensadas por este segundo e duro golpe socioeconómico.
