A Xunta e a Real Academia Galega propoñen cambiar 2.532 denominacións de concellos, parroquias e lugares no Nomenclátor de Galicia, o rexistro oficial dos nomes das entidades de poboación da Comunidade. Así se deu a coñecer hoxe no pleno da Comisión de Toponimia, presidido polo conselleiro de Cultura, Lingua e Xuventude, José López Campos, onde destacou “a necesidade de actualizar este documento, un labor imprescindible para non perder a nosa riqueza toponímica, e que nos comprometemos a revisar cunha maior periodicidade”.
Tal e como explicou o responsable autonómico de Cultura, Lingua e Xuventude, na xornada de hoxe avaliáronse as conclusións derivadas de actualizar o traballo feito no ano 2003. “En total estudáronse 4.398 topónimos ditaminando a modificación da denominación de 14 concellos, 183 parroquias e 2.335 lugares”, sinalou López Campos antes de precisar que os cambios afectan aos concellos de A Caniza, A Ribeira de Piquín, Alfoz de Castro de Ouro, Cangas de Morrazo, Cerdedo Cotobade, Mondariz Balneario, O Campo Lameiro, O Castro de Caldelas, O Porto do Son, O Riós, Oza Cesuras e Pastoriza.
Así mesmo, o representante do Goberno galego agradeceu a implicación da Real Academia Galega e a implicación cidadá para recuperar preto de 90.000 microtopónimos e “salvagardar a identidade que nos define como pobo e difundir a relevancia de conservar a denominación dos nosos lugares como parte fundamental do que somos como galegos e galegas”. Neste senso, precisou que o traballo feito pola Comisión permitiu incorporar 1.655 novos nomes con respecto a último documento elaborado en 2003, acadando así un total de 42.909 rexistros.
Unha vez completado este traballo, López Campos amosou o compromiso da Xunta de Galicia para iniciar os trámites para elaborar un documento que recolla tamén os nomes relacionados cos mares, océanos e costas de Galicia “necesario pola gran vinculación da nosa terra e as nosas xentes co mar, e que cobra máis sentido aínda despois do traspaso á Comunidade da xestión do litoral”, especificou.
O proceso de traballo
Para realizar este traballo partiuse da base de datos do Nomenclátor de Galicia oficial desde 2003 e cruzouse coa base de datos toponímica do Instituto Nacional de Estatística, coñecido como NomenINE, ademais de contar coas aportacións da sociedade, que axudaron a xeoreferenciar a microtoponimia. Durante o proceso, analizáronse tanto cuestións lingüísticas, como é a ausencia do artigo no nome oficial, chegando a estudar 4.398 topónimos, como xeográfico-administrativas, referidas a problemas de localización ou categorización poboacional, con 13.788 revisións.
Os criterios a seguir baseáronse na etimoloxía, na documentación histórica, na tradición gráfica consolidada nos últimos dous séculos e no uso oral e escrito que fai a veciñanza do topónimo. Na revisión tamén se tivo en conta o respecto pola forma dialectal de cada lugar e, ademais, tratouse de emendar os erros detectados no Nomenclátor do 2003, fundamentalmente no relacionado co uso dos artigos.